Projectomschrijving
Chronische vermoeidheid zit niet tussen de oren
In maart 2018 verscheen het rapport van de Gezondheidsraad over het chronisch vermoeidheidssyndroom ME/CVS. Belangrijkste conclusie van het rapport: ME/CVS is een aandoening waarbij hormonen, immuunsysteem en zenuwstelsel ontregeld zijn. Voor de dertig tot veertigduizend ME/CVS patiënten in Nederland is dit een opluchting: hun chronische vermoeidheid zit niet tussen de oren. In dit artikel onderzoek ik de verschillende mechanismen die ten grondslag liggen aan de vermoeidheid en algehele malaise.
Algehele malaise
De belangrijkste klacht bij chronische vermoeidheid is de algehele malaise. Iedere vorm van inspanning roept een intense vermoeidheid op. Gewone dagelijkse taken worden een opgave. Onderzoek toont aan dat ME/CVS-patiënten bij intensieve inspanning meer ontstekingsmediatoren in het bloed hebben dan gezonde mensen. [1] En dat heeft effect op spier- en zenuwfunctie, ongeacht de oorzaak van de ontstekingsmediatoren. Ook een onschuldige virusinfectie, zoals een verkoudheid of griep, heeft bij ME/CVS-patiënten altijd meer impact dan bij gezonde mensen.
In het bloed van sommige ME/CVS-patiënten worden afwijkende rode bloedcellen gevonden.[2] Rode bloedcellen brengen zuurstof naar de cellen en organen. Normaal gesproken zijn bloedcellen concaaf, dat wil zeggen schijfvormig. Dit maakt ze flexibel, zodat ze door de kleinste haarvaatjes kunnen bewegen. Bij ME/CVS-patiënten zijn de bloedcellen aangetroffen die niet netjes concaaf zijn, maar onregelmatig. Dit verschijnsel treedt ook op bij andere chronische ziekten, zoals Lupus, Multiple Sclerose, de ziekte van Huntington, malaria en diabetes.[2] Het gevolg is dat het transport van zuurstof, glucose en chemische boodschappers in gebreke blijft. Weefsel met een hoge stofwisseling, zoals de spieren en hormoonklieren, ervaren al snel een gebrek. De hersenen zijn extreem gevoelig voor zuurstof- en glucosetekort. Dit verklaart pijn, gebrekkige concentratie en verstoring van de hormoonhuishouding.
Ook de energieproductie in de cellen verloopt anders. Hiervoor zijn de mitochondriën in de cel verantwoordelijk. Een onderzoek uit 2017 laat zien dat mitochondriën van ME/CVS-patiënten in rust tweemaal minder zuurstof verbruiken als de mitochondriën van gezonde mensen. Bij inspanning en stress loopt dit verschil op ten nadele van ME/CVS-patiënten. [3] Prof. Dr. Naviaux noemt dit de Cel Stress Respons.[4] Het is een reactie van een cel op een chemische, fysieke of microbiële bedreiging, die de cel kan beschadigen of doden. De cel gaat als het ware op slot. Er ontstaat een reeks van veranderingen in elektrische geleiding, zuurstofverbruik, vetomzetting, et cetera. Normaal gesproken herstelt de cel zich, nadat de bedreiging is geweken. Houdt de Cel Stress Respons aan en gaat de cel voor langere tijd op slot, dan raken andere processen in het lichaam verstoord. De cel kan niet terug naar het gezonde patroon. Het blijft in de overlevingsstand.
Het proces is omkeerbaar
Immuniteit, hormonaal evenwicht en stofwisseling zijn processen die samenkomen in de cel. Ze hebben invloed op ons lichamelijk en psychisch functioneren en zijn niet los van elkaar te zien. Gelukkig is het proces omkeerbaar, al kost dat tijd en aandacht. Misschien is het belangrijkste inzicht, dat mensen met chronisch vermoeidheidssyndroom spaarzaam moeten omgaan met hun energie en hun grenzen voor inspanning goed bewaken. Herstellen en het afvoeren van afvalstoffen die vrijkomen bij energieproductie, kost namelijk ook energie.
Een goede therapeut kan je helpen inzicht te krijgen in je stress-copingmechanismen en je (emotionele) energiehuishouding. Goed voedingsadvies, supplementen en kruiden ondersteunen het herstel. Reflexzonetherapie helpt te ontspannen en de systemen in het lichaam beter in balans te brengen.
Karine de Laat, www.therapie-renkum.nl
[1] Hardcastle et al., Analysis of the Relationship between Immune Dysfunction and Symptom Severity in Patients with Chronic Fatigue Syndrome/Myalgic Encephalomyelitis (CFS/ME) , J Clin Cell Immunol 2014, 5:1 http://emerge.org.au/wp-content/uploads/2014/11/Hardcastle-S.-L.-et-al.-Analysis-of-the-relationship-between-immune-dysfunction-and-symptom-severity-in-patients-with-CFSME-2014-J-Clin-Cell-Imunnol.pdf
[2] L. O. Simpson, ‘The Role of Nondisocytic Erythrocytes in the Pathogenesis of Myalgic Encephalomyelitis / Chronic Fatigue Syndrome’, The Clinical and Scientific Basis of ME/ CFS [Ottawa, Ontario: The Nightingale Research Foundation, 1992], p. 597
[3] Tomas C, Brown A, Strassheim V, Elson JL, Newton J, et al. (2018), Cellular bioenergetics is impaired in patients with chronic fatigue syndrome. PLOS ONE 13(2): e0192817 http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0186802#sec007
[4] Robert K.Naviaux, Metabolic features of the cell danger response
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1567724913002390
Reageer