Projectomschrijving
Gestalttherapie, taal, zegswijzen en contact maken
Gestalt is een Duits woord. Vertaald naar het Nederlands zeggen we ‘gestalte’ of verschijningsvorm.
Theoretisch: in Gestalttermen kijken we hoe de ene mens aan de andere mens verschijnt.
In gewone taal: hoe de ene mens met de andere mens contact maakt. Zo wordt Gestalttherapie wel de psychotherapie van het contact genoemd.
Vergelijkenderwijs: Gestalttraining is gericht op verbetering van de kwaliteit van contacten die mensen met elkaar aangaan. Gestaltcoaching is een vorm van begeleiding, waarbij de cliënt aangespoord wordt in de wijze waarop hij/zij contacten onderhoudt, uitgaande van eigen grenzen, zeker bij het maken van belangrijke keuzes.
In Gestalt zien wij hoe mensen zichzelf en elkaar ontmoeten, die ontmoeting telkens opnieuw vormgeven en hoe die ontmoeting steeds verandert. Belangrijk is om de term ‘ontmoeting’ goed te lezen.
Ontmoeting is een wijze van relaties vormgeven, waarbij het ‘moeten’ wordt weggelaten. Moeten wordt mogen. Je hebt als mens vrije keuzes tot je beschikking.
Praktijkvoorbeeld
Stel je voor dat je deelneemt aan een groepstraining Gestalt. De weekendsessie is zojuist begonnen. De trainer zegt: “We beginnen met een rondje waarin ieder zich voorstelt, zijn/haar naam noemt en in het kort zegt wat je doet, waar je vandaan komt, enzovoort.” Ga voor jezelf na in welke sfeer zich dit afspeelt. Waarschijnlijk is de sfeer in de groep aarzelend. Men kent elkaar nog niet. Ieder kiest bij het voorstellen voorzichtig zijn/haar woorden. Men moet nog wat wennen, leunt op de steun en aansporing van de trainer. Te herkennen is, dat ieder groepslid en de trainer zo de eigen gestalte voor dat moment vormt en de groep als geheel doet dit eveneens.
Dan starten we met de eerste oefening. De instructies van de trainer luiden bijvoorbeeld als volgt: “Zoek een partner en maak koppels van twee.” De spanning stijgt. Wie wil ik als partner in deze oefening? Wil hij/zij mij ook? Blijven er mensen partnerloos? Hoe lost zich dit op? Kortom: zo’n instructie om een partner te zoeken laat zien dat er in een groep veel gebeurt. De spanning loopt op, de onzekerheid groeit, partners worden gevonden, alsook de zekerheid wie bij wie hoort bij de komende oefening. De onderlinge kennismaking verdiept zich en de rust keert terug. Zowel bij de deelnemers, als bij de groep als geheel is er een nieuw evenwicht, een nieuwe gestalte ontstaan.
Contact maken
De oefening gaat verder en de trainer zegt: “Voer de volgende zegswijzen letterlijk bij elkaar uit.”
- bij de neus nemen
- tegen de haren instrijken
- je tanden laten zien
- een blok aan het been zijn
- met open armen ontvangen
- ruggespraak houden
- er de schouders onder zetten
- op handen dragen
- bij de lurven nemen
Tien tegen één dat er in de groep een totaal andere sfeer heerst nadat men deze oefening heeft uitgevoerd dan enkele minuten daarvoor.
Hoe dat komt? Met het uitvoeren van de oefening ontstaat actie en vooral interactie. Niet meer praten over contact, maar contact maken. Al contact makend – met hoofd, hart en lijf – laat iedere deelnemer aan de partner facetten van zichzelf zien die daarvoor nog niet zichtbaar waren.
Zo ontdek je een nieuwe gestalte bij jezelf en bij je partner. Ook de groep als geheel neemt een nieuwe gestalte aan. In paren doen alle deelnemers deze oefening. Dat ‘samen doen’ is wat de groepsleden met elkaar delen. Goed voor het uitwisselen van ervaringen daarna.
Maar vooral goed voor het ontwikkelen van weer een nieuwe gestalte van de groep als geheel. Elementen van die nieuwe groepsgestalte zijn snel te ontwaren. Verdieping van de onderlinge kennismaking.
Meer afstemming, meer saamhorigheid, meer delen met elkaar. Zo wekken we hoop. Hoop op mooie en betekenisvolle ontmoetingen. Samen sterk zijn wanneer nodig.
Jan Witkamp, Veghel
Reageer