Projectomschrijving

Overweeg je een hormoonspiraaltje?

Lees eerst even dit

Wie een hormoonspiraaltje draagt met het hormoon levonorgestrel moet even opletten. Heb je vaker last van stress, is je hartslag sneller, heb je last van stemmingswisselingen of depressieve gevoelens? Dan kan dat aan het spiraaltje liggen.

Hormoonspiraaltjes worden steeds populairder, omdat de hormonen vijf jaar lang werkzaam zijn en de menstruatie vaak uitblijft. Als voorbehoedmiddel functioneert het prima. Hormoonspiraaltjes bevatten het synthetisch hormoon levonorgestrel, dat de slijmprop in de baarmoederhals taaier maakt, waardoor zaadcellen minder goed kunnen doordringen. Daarnaast remt het de opbouw van het baarmoederslijmvlies, wat innesteling van een bevruchte eicel voorkomt. Als bijwerking kan de menstruatie op den duur uitblijven. Om die reden wordt dit spiraaltje ook wel geadviseerd bij vrouwen in de overgang met veel bloedverlies.

Overweeg je een hormoonspiraaltje

Het levonorgestrel-spiraaltje is uiteraard uitgebreid getest op veiligheid en daaruit is weinig effect op de hormoonproductie van de eierstokken gebleken. Het effect van levonorgestrel op de totale hormoonbalans werd als verwaarloosbaar beschouwd. Een nieuw onderzoek uitgevoerd door Erasmus Medisch Centrum (1) zet deze laatste aanname onder druk. Het levonorgestrel-spiraaltje geeft een hogere stressresponse ten opzichte van het koperspiraaltje en de natuurlijke cyclus. De stressresponse is op diverse manieren gemeten aan de hand van het cortisolgehalte in het speeksel, bloed en haar. Ook bleek dat het hartritme bij vrouwen met een hormoonspiraaltje gemiddeld 10 slagen per minuut hoger lag dan bij de andere groepen. Een opvallend verschil.

Dat cortisol, ons stresshormoon, een hormonale disbalans kan veroorzaken, is al langer bekend. Cortisol vermindert de aanmaak van andere hormonen waaronder serotonine (tevredenheidsgevoel) en vermindert de opname van DHEA, belangrijk voor ons geheugen en onze stemming. Dit onderzoek laat zien dat het hormoon levenorgestrel in het spiraaltje niet alleen lokaal werkt, maar dus ook de hormonale balans in het lichaam kan verstoren.

De Deense gynaecoloog Lidegaard ziet een trend, dat onder gezonde vrouwen met een normale anticonceptie het gebruik van antidepressiva toeneemt (2). Zij stelde vast dat anticonceptiepillen met levonorgestrel het risico op depressieve gevoelens verhogen, hoewel een causaal verband niet is aangetoond (3). Andere onderzoeken laten geen verband zien tussen pil en depressie. En sommige vrouwen met stemmingswisselingen hebben baat bij de pil.

Hoe dan ook, vrouwen die het levonorgestrel-spiraaltje of andere anticonceptie op basis van levonorgestrel willen gaan gebruiken, doen er goede aan hun stressresponse en stemming in de gaten te houden en indien nodig naar alternatieven te zoeken. Wie zich wil verdiepen in de bijwerkingen, kan het beste het rapport lezen van de fabrikant (4).

Karine de Laat, www.therapie-renkum.nl

Literatuur

  1. Aleknaviciute, J.,et.al., The levonorgestrel-releasing intrauterine device potentiates stress reactivity, Psychoneuroendocrinology, Febr. 2017 https://www.researchgate.net/publication/314138176_The_levonorgestrel-releasing_intrauterine_device_potentiates_stress_reactivity
  2. https://mirena.forum2go.nl/het-bayer-rapport-de-vertaling-van-alle-bijwerkingen-t29.html
  3. Skovlund CWMørch LSKessing LVLidegaard Ø, Association of Hormonal Contraception With Depression. JAMA Psychiatry. 2016 Nov 1;73(11):1154-1162. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2016.2387. http://jamanetwork.com/journals/jamapsychiatry/article-abstract/2552796
  4. De pil en depressie, Kopenhaagse bluf. https://skepsis.nl/pil-depressie/

 

Gratis adviesgesprek